Wartość projektu: 299 999, 94 EUR
Wartość dofinansowania dla PORT: 299 999, 94 EUR
Okres realizacji projektu: 01/05/2025 – 30/04/2028
Kierownik projektu: dr Ali Jawaid
Konsorcjum:
- Vilnius University – Litwa (Koordynator)
- Sieć Badawcza Łukasiewicz – PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii (Partner)
- INSERM – University of Bordeaux – Francja (Partner)
- University and ETH Zürich – Szwajcaria (Partner)
- University of South Bohemia (USB) – Republika Czeska (Partner)
Zaburzenia odżywiania stanowią złożone schorzenia o podłożu neuropsychiatrycznym, prowadzące do poważnych konsekwencji fizycznych, psychicznych oraz społecznych. Pomimo intensywnych badań, ich etiologia pozostaje wciąż niedostatecznie poznana, a skuteczne strategie interwencji nie zostały dotychczas opracowane. Coraz więcej dowodów wskazuje na istotną rolę czynników matczynych w okresie prenatalnym i okołoporodowym – takich jak nieprawidłowa dieta czy otyłość – w zaburzaniu rozwoju mózgu potomstwa i zwiększaniu ryzyka wystąpienia zaburzeń odżywiania. Szczególną uwagę zwraca się na wpływ wysokotłuszczowej diety matki na rozwój podwzgórza – obszaru mózgu kluczowego dla regulacji apetytu i metabolizmu.
Celem prowadzonych badań będzie określenie, w jaki sposób okołoporodowe programowanie metaboliczne matki moduluje interakcje między mikroglejem a neuronami w podwzgórzu, prowadząc do zwiększonej podatności potomstwa na rozwój zaburzeń odżywiania. W tym celu zastosowane zostaną modele eksperymentalne obejmujące neurony podwzgórzowe i mikroglej pozyskane z komórek macierzystych, hodowle organotypowe mózgu, a także modele zwierzęce – mysie oraz Drosophila.
Równolegle prowadzona będzie walidacja translacyjna uzyskanych wyników poprzez analizę lipidów i niekodujących RNA obecnych w ludzkim mleku, jako potencjalnych mediatorów sygnalizacji pomiędzy metabolizmem matki a rozwojem mózgu potomstwa. W rezultacie, realizacja projektu przyczyni się do pogłębienia wiedzy na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów leżących u podstaw zaburzeń odżywiania oraz umożliwi identyfikację potencjalnych celów metabolicznych i optymalnych momentów interwencji zmniejszających ryzyko ich rozwoju.
